Μίνως Δούνιας (1900-1962)

Μίνως Δούνιας (1900-1962)

Μουσικολόγος, μουσικοκριτικός, βιολιστής, καθηγητής μουσικής, διευθυντής χορωδίας

«Ο Μίνως Δούνιας υπήρξε ο διαπρεπέστερος μουσικολόγος και μουσικοκριτικός της εποχής του. Με καταγωγή το Λεωνίδιο και γεννημένος από εύπορη οικογένεια εμπόρων στη Ρουμανία αποφοίτησε από τη Ροβέρτειο Σχολή της Κωνσταντινούπολης και έκανε μουσικές σπουδές στη Γερμανία με καθηγητές τους πιο εξέχοντες μουσικολόγους της εποχής. Φοίτησε στην Ανώτατη Κρατική Σχολή του Βερολίνου και στη συνέχεια στη σχολή Αρχαιολογίας, Φιλοσοφίας και Μουσικολογίας του Πανεπιστημίου του Βερολίνου, με ειδίκευση στον κλάδο των θεωρητικών της μουσικής. Η διδακτορική του διατριβή για τα κονσέρτα βιολιού του Ταρτίνι τον κατέταξε αμέσως στους ανερχόμενους μουσικολόγους στην Ευρώπη. Η άνοδος του ναζισμού τον ανάγκασε να εγκαταλείψει τη Γερμανία και ένα λαμπρό μέλλον. Στην Ελλάδα από το 1935 ανέπτυξε μεγάλη μουσική δραστηριότητα επιχειρώντας με επιτυχία να δημιουργήσει μια υψηλού επιπέδου μουσική ζωή. Ο “Μουσικός Κύκλος” που ίδρυσε γνώρισε στην Αθήνα έργα που ως τότε δεν είχαν αποτολμηθεί. Ως μουσικοκριτικός στα Νεοελληνικά Γράμματα (1936-1940) επεξέτεινε το θεωρητικό μέρος της συμβολής του, όπως και στην εφημερίδα Η Καθημερινή (1948-1962), στην οποία τα κείμενά του ανέτρεψαν την ως τότε καχεκτική κριτική και διεύρυναν τα όρια της γνώσης και της αισθητικής της μουσικής. Υπήρξε συνεργάτης της «Μεγάλης γερμανικής εγκυκλοπαίδειας» του Blume  Η μουσική στην ιστορία και το παρόν με λήμματα για την έντεχνη ελληνική μουσική και τους εξέχοντες συνθέτες της και για την παραδοσιακή δημοτική. Ως καθηγητής της μουσικής στο Κολλέγιο Αθηνών και το Αμερικανικό Κολλέγιο Ελλάδος Pierce College συνδύασε το εκπαιδευτικό έργο του με τη δημιουργία φυτωρίων φίλων της μουσικής μεταξύ των πολυπληθών μαθητών και μαθητριών του. Σχημάτισε εξαιρετικές σχολικές χορωδίες και εξέδωσε τρεις συλλογές τραγουδιών: Παιδικά τραγούδια, Τα πρώτα τραγούδια και τη Συλλογή τραγουδιών για σχολική χρήση. Υπήρξε επίσης για 11 χρόνια πρόεδρος της «Επιτροπής Σκαλκώτα». Μετά τον θάνατό του (20.12.1962, από σύντομη ασθένεια) εκδόθηκαν τα Μουσικοκρτικά, μια επιλογή από το κριτικό έργο του σε επιμέλεια Γ. Ν. Πολίτη (1963). Το ημερολόγιό του της Κατοχής, με τίτλο Έπειτα από 120 χρόνια ελεύθερης ζωής είμεθα πάλι σκλάβοι, κυκλοφόρησε το 1987 με επιμέλεια του Κυριάκου Ντελόπουλου. Στους κατά καιρούς μαθητές του συγκαταλέγεται και ο Νικηφόρος Ρώτας.»

Πηγές: Βιβλιονέτ / Το λεξικό της Ελληνικής Μουσικής: από τον Ορφέα έως σήμερα

Έργα του Μίνου Δούνια διαθέσιμα στη Βιβλιοθήκη

Δούνιας, Μίνως. Θα νικήσουμε αλλά υπέρ την νίκην δόξα: το “Σαράντα” μέσα από τις επιστολές των πολεμιστών και των αμάχων. Άγρα, 2006. (949.5084 ΔΟΥ) 

Δούνιας, Μίνως. “Έπειτα από 120 χρόνια ελεύθερης ζωής είμεθα πάλι σκλάβοι” / το ημερολόγιο Κατοχής του Μίνου Δούνια. Εστία, 1987. (949.5084 ΔΟΥ) 

Δούνιας, Μίνως. Μουσικοκριτικά: εκλογή από το κριτικό έργο του. Εστία, 1963. (780.4 ΔΟΥ) 

Δούνιας, Μίνως. Παιδικά τραγούδια. Ίκαρος, 1948. (ΕΙΔ. ΣΥΛΛ 782.42 ΔΟΥ)

Πηγές και κριτική για το έργο του Μίνου Δούνια

Καραμάνος, Δημήτρης. Αγωγή ψυχής, τέρψη ζωής: η πολιτιστική-καλλιτεχνική παράδοση και προσφορά του Κολλεγίου Αθηνών από την εποχή του Καρόλου Κουν και του Μίνου Δούνια μέχρι σήμερα. Κολλέγιο Αθηνών, 2016. (792.0712 ΚΑΡ)

Καλογερόπουλος, Τάκης. Το λεξικό της ελληνικής μουσικής: από τον Ορφέα έως σήμερα. Εκδόσεις Γιαλλελή, 1998-2002. (R 780.949503 ΚΑΛ τ. 2)

Δούνιας, Μίνως. Μουσικοκριτικά: εκλογή από το κριτικό έργο του. Εστία, 1963. (780.4 ΔΟΥ) (Εισαγωγή του Γ. Ν. Πολίτη, σσ.θ’-ιγ) 

Παγκόσμιον λεξικό των έργων: επιστήμης, τέχνης, φιλοσοφίας. Spiritus Mundi, 1964-1966. (R 011 ΠΑΓ τ.3)

Ενδιαφέρουσες ιστοσελίδες

greekarchivesinventory.gak.gr/index.php/zers-t9ay-b373  (Αρχείο Μίνου Δούνια στο Ελληνικό Λογοτεχνικό και Ιστορικό Αρχείο του Μορφωτικού Ιδρύματος της Εθνικής Τραπέζης ΕΛΙΑ-ΜΙΕΤ. Πρόκειται για το ημερολόγιο που κρατούσε ο Μίνως Δούνιας από το 1941 ως το 1945, που αποτελείται από τέσσερα σχολικά τετράδια και έναν εβδομαδιαίο ημεροδείκτη γραφείου. Η επιλογή από επιστολές του 1940 περιέχεται σε ένα σχολικό τετράδιο του Κολεγίου Αθηνών. Το αρχείο περιήλθε στο ΜΙΕΤ από δωρεά του Κυριάκου Ντελόπουλου το 2006) 

dspace.mmb.org.gr/mmb/handle/123456789/6802  (Αρχείο Μίνου Δούνια στη Μεγάλη Μουσική Βιβλιοθήκη της Ελλάδας «Λίλιαν Βουδούρη». Περιλαμβάνει κείμενα του Μ. Δούνια και άλλων, μουσικοκριτικές, προγράμματα και προσκλήσεις συναυλιών και εκδηλώσεων, αλληλογραφία κυρίως συγγενικών του προσώπων, πλήθος σχολικών τραγουδιών, έργα άλλων συνθετών μεταγραμμένα και οπτικοακουστικό υλικό. Σημαντικό μέρος του αρχείου αποτελεί επίσης και το υλικό που χρησιμοποιήθηκε για τις νέες εκδόσεις των απάντων του Mozart. Το αρχείο προέρχεται από δωρεά στη Βιβλιοθήκη στις 11/2/2009) 

www.hartismag.gr/hartis-60/moysikh/i-la-divina-stin-ellada  (Κριτικές του Μίνου Δούνια για την Μαρία Κάλλας, Περιοδικό Χάρτης, τ. 60, Δεκ. 2023)

Φωτογραφικό υλικό από τη ζωή και το έργο του Μίνου Δούνια

Επιστροφή