Ένα από τα σπουδαιότερα πολιτιστικά γεγονότα αυτού του καλοκαιριού ήταν τα «εγκαίνια» του αναστηλωμένου αρχαίου θεάτρου της  Μεσσήνης , όπου με τη λέξη εγκαίνια εννοείται η επαναλειτουργία του θεάτρου μετά από 2.300 χρόνια. Με τη συνεργασία του σωματείου «Διάζωμα», την έμπνευση του Σταύρου Μπένου και τη σύμπραξη του Φεστιβάλ Αθηνών - Επιδαύρου και της Κρατικής Ορχήστρας Αθηνών το Σάββατο 3 Αυγούστου παρουσιάστηκε στο θέατρο ένα γκαλά ιταλικής όπερας.

Λίγη ιστορία

Tο Θέατρο της αρχαίας Μεσσήνης λειτουργούσε και ως χώρος μαζικών συγκεντρώσεων πολιτικού χαρακτήρα και διάνυσε διάφορες οικοδομικές φάσεις.

 Η πρώτη οικοδομική φάση του Θεάτρου της Μεσσήνης χρονολογείται στον πρώιμο 3ο αιώνα π.X.Η σκηνή με το προσκήνιο ανακατασκευάστηκαν στα χρόνια των αυτοκρατόρων Αυγούστου και Tιβερίου πάνω στα ερείπια της ελληνιστικής σκηνής, ενώ επισκευές μεγάλης κλίμακας πραγματοποιήθηκαν στο Θέατρο γύρω στα μέσα του 2ου αιώνα μ.X.

Στο άρθρο της Μαίρης Μπελογιάννη-Αργυροπούλου με τίτλο «Περίπατος στην αρχαία Μεσσήνη» (Ελληνικό Πανόραμα, τεύχος 37, Ιαν.-Φεβρ. 2004) διαβάζουμε:

«Το Θέατρο είναι κατεστραμμένο στο μεγαλύτερο τμήμα του. Σώζεται μόνο μεγάλο μέρος του δυτικού αναλήμματος του κοίλου, το οποίο φέρει οξυκόρυφες πυλίδες που οδηγούσαν, όπως διαβάζουμε στον οδηγό του Π. Θέμελη, «με κλιμακοστάσια προς το άνω διάζωμα κι από εκεί με κλιμακοστάσια καθόδου προς την ορχήστρα». Ο έντονος φρουριακός χαρακτήρας του θεάτρου, αλλά και το γεγονός ότι το ανάλημμα του κοίλου ήταν ορατό και προσιτό από έξω, φέρνουν στο νου τα κολοσσιαία θέατρα και αμφιθέατρα της ρωμαϊκής εποχής, ίσως γιατί αυτο εδώ το θέατρο αποτελεί πρόδρομο εκείνων.

Στην ιδιαιτερότητά του βεβαίως συμβάλλει και το γεγονός ότι δεν χρησιμοποιήθηκε, όπως συνήθως, [μόνο] για να ακουστούν δηλαδή λόγια ποιητικά, αλλά για μαζικές συγκεντρώσεις πολιτικού χαρακτήρα. Το πάθος και τις θερμές συγκρούσεις που δημιουργούσαν τα αναρίθμητα πολιτικά παιχνίδια εκτόνωνε το δροσερό κελαριστό νερό της Κρήνης Αρσινόης».

Για μια μαγική βραδιά

Διαβάζουμε  στο «Κ» της  Καθημερινής (11 Αυγούστου 2013) το άρθρο του Νίκου Βατόπουλου:

«Μία εβδομάδα και κάτι μετά τα εγκαίνια του θεάτρου στην Αρχαία Μεσσήνη φέρνω στο νου δυο πράγματα. Τη θέα του χώρου, καθώς απλωνόταν σαν μια χλοερή αγκαλιά, έτσι όπως κατεβαίναμε την πλαγιά από τη δημοσιά έως το θέατρο. Και τη χαρά των ανθρώπων, τη συγκίνηση, την αίσθηση ότι συντελείται ένα γεγονός ιστορικό. Μαζί, ένα πλήθος, επίσημοι και όχι, συντελεστές  και καλεσμένοι, γύρω στο κοίλον, με πίστη γι’ αυτό που πάει να γεννηθεί».

Ο άνθρωπος που βρίσκεται πίσω από την αναγέννηση της αρχαίας Μεσσήνης είναι ο αρχαιολόγος Πέτρος Θέμελης, ο οποίος αφιερώθηκε 27 χρόνια αμισθί στην ανασκαφή της αρχαίας πολιτείας. Διαβάζουμε σε  συνέντευξη που έδωσε στην Ελευθεροτυπία της 3^ης Αυγούστου 2013:

- Πώς αισθάνεστε που το αρχαίο θέατρο ξαναζωντανεύει ύστερα από 17 αιώνες σιωπής;

«Δεν μπορεί να υπάρξει μεγαλύτερη ικανοποίηση από ένα μνημείο που αποκαθίσταται, αναγεννάται, αποκτά ξανά τη χαμένη του μορφή. Γιατί οι στόχοι μας είναι να κάνουμε την πόλη αυτή να ξαναζήσει».

- Με ποιο τρόπο;

«Ένα ένα όλα τα μνημεία, όχι μόνο το θέατρο, το στάδιο και το εκκλησιαστήριο, αλλά και η αγορά και το ασκληπιείο, να ζωντανέψουν. Διότι υπάρχει πια ένα παγκόσμιο ενδιαφέρον για την αρχαία Μεσσήνη. Συντελέστηκε ξαφνικά μια έκρηξη πέρσι, που φέτος κορυφώθηκε. Τη βλέπουμε καταρχήν στην επισκεψιμότητα. Στο χώρο συναντάς ακόμα και προσκοπάκια από την Ελβετία! Θέλουμε να δώσουμε ζωή στο χώρο όχι μόνο με θεάματα και ακροάματα, αλλά και με πανηγύρια εμπορικά στην Αγορά ή εκθέσεις μοντέρνας γλυπτικής και ζωγραφικής. Διοργανώνοντας και φεστιβάλ με νέα θεατρικά έργα. Όλο το χρόνο πρέπει να γίνεται κάτι εδώ μέσα. Και συζητήσεις. Ένας αρχαιολογικός χώρος πρέπει να μπαίνει μέσα στη ζωή και την καθημερινότητά μας, στεγάζοντας ξανά αυτά που στέγαζε στην αρχαιότητα: ιδέες, πολιτική, τέχνη και, κυρίως, έμπνευση. Νέα έμπνευση».

Βιβλία για την αρχαία Μεσσήνη και τη Μεσσηνία στη Βιβλιοθήκη

Θέμελης, Πέτρος Γ. Μεσσηνία: τόπος, χρόνος, άνθρωποι. Αθήνα: Εκδόσεις Μίλητος, 2007.  [ART 949.522 ΜΕΣ]

Μπελογιάννη-Αργυροπούλου, Μαίρη. «Περίπατος στην αρχαία Μεσσηνία». Ελληνικό Πανόραμα. 37 (2004): [128]-157. [ΠΕΡΙΟΔΙΚΑ]

Πηγές από το Διαδίκτυο

Βατόπουλος, Νίκος. «Νύχτα θαυμάτων στην αρχαία Μεσσήνη», από το «Κ» της Καθημερινής

«Οπερετική αναγέννηση στο αρχαίο θέατρο Μεσσήνης», άρθρο της Ναυτεμπορικής

Η ιστορία του αρχαίου Θεάτρου της Μεσσήνης από τις σελίδες του Φεστιβάλ Αθηνών

Η ιστοσελίδα του σωματείου «Διάζωμα» για την ανάδειξη των αρχαίων θεάτρων

«Νέα ζωή για το θέατρο της Αρχαίας Μεσσήνης», περιοδική έκδοση “Aegean”

Συνέντευξη του Πέτρου Θέμελη στην Ελευθεροτυπία